فرایند تامین مالی استارتاپ ‌ها به چه صورت است؟

تامین مالی استارتاپ‌ها فرایندی است که در آن، سرمایه‌گذاران بالقوه معمولاً با دریافت درصدی از سهام کسب‌وکار، مبلغ مورد نیاز را برای حمایت از آن در اختیار بنیان‌گذاران قرار می‌دهند. 

ساخت یک استارت آپ، شامل گذر از مراحل مختلف تامین مالی است که هر کدام اهداف منحصربه‌فردی دارند. از مرحله اولیه (Pre-Seed) تا عرضه اولیه (IPO) -مخفف Initial Public Offering-، استیج‌های جذب سرمایه نقدینگی لازم را برای پیشرفت و دستیابی به نقاط عطف حیاتی فراهم می‌کند.

دلایل لزوم جذب سرمایه برای استارتاپ ها

دلیل اصلی جذب سرمایه (Startup Funding) در مراحل مختلف چرخه حیات یک استارتاپ، توسعه و دستیابی به پتانسیل کامل آن استارت آپ است. استفاده موثر از سرمایه در مراحل مختلف چرخه حیات یک استارتاپ، به دلایل زیر امری اساسی و حیاتی است:

  • استخدام کارکنان کلیدی 
  • دستیابی به مزیت رقابتی در بازار
  • اجرای موفق استراتژی‌های بازاریابی و فروش

سرمایه‌گذاری در این زمینه‌ها، کسب‌وکارها را قادر به ارتقاء عملکرد خود و مشارکت فعال در بازار می‌سازد، که این امر به تدریج منجر به رشد و پیشرفت پایدار خواهد شد. بدون دسترسی به نقدینگی کافی، کسب‌وکارها با چالش‌های جدی روبرو خواهند شد؛ زیرا آن‌ها با رشد فراگیر تقریباً همواره به سرمایه نقدی احتیاج دارند تا بتوانند روند رشد خود را بهبود بخشند.

مراحل تامین مالی استارتاپ‌ ها

منابع مالی مورد نیاز استارت آپ‌ها در 6 مرحله و به‌صورت زیر قابل تامین است:

  1. تامین مالی پیش بذری یا بودجه قبل از مرحله بذر (Pre-seed Funding)
  2. تامین مالی بذری / سرمایه گذاری بذر (Seed Funding)
  3. سرمایه گذاری سری A / سری اِی (Series A Funding)
  4. سرمایه گذاری سری B / سری بی (Series B Funding)
  5. سرمایه گذاری سری C / سری سی (Series C Funding)
  6. سرمایه گذاری سری D / سری دی (Series D Funding) و فراتر از آن

۱. تامین مالی پیش بذری (Pre-Seed Funding)

تامین مالی پیش بذری یا تامین مالی پیش از کشت ایده، ابتدایی‌ترین مرحله از چرخه جذب سرمایه استارتاپ‌ها است که معمولاً بودجه آن از سوی خود بنیان‌گذاران و گاهی از سوی سرمایه‌گذاران فرشته (Angel Investor) که علاقه‌مند به حضور زودهنگام در یک تجارت هستند، تامین می‌شود. 

هدف از جذب سرمایه پیش بذری، گردآوری تیم و ایجاد حداقل محصول قابل ارائه یا کمینه محصول پذیرفتنی (Minimum Viable Product) یا به اختصار MVP جهت نمایش محصول و جذب سرمایه‌ در دوره‌های بعدی است.

سرمایه گذاران فرشته مرحله Pre Seed در کانادا

سرمایه گذار فرشته یا انجل اینوستور عمدتاً افرادی هستند که در مراحل اولیه رشد کسب‌وکارها سرمایه‌گذاری می‌کنند و این اقدام اغلب به عنوان گام اولیه در جذب سرمایه در مراحل بعدی شناخته می‌شود.

حدود ۲۰ الی ۵۰ هزار نفر/گروه به‌عنوان انجل در کانادا روی استارت آپ‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند. بر اساس گزارش پلیس مخفی و مسئول کنترل گروه‌های انجل کانادا (National Angel Capital Organization) یا به اختصار NACO، تنها ۶ درصد از استارتاپ‌ها توانسته‌اند بودجه مورد نیاز خود را از طریق سرمایه‌گذار فرشته جذب کنند. 

ارتباط با سرمایه گذاران فرشته در مرحله پیش بذری

راه‌های مختلفی برای پیدا کردن انجل اینوستورها در کانادا وجود دارد که تعدادی از متداول‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:

  • برقراری ارتباط با سایر کارآفرینان حوزه و صنعت خود
  • استفاده از شبکه ارتباطی دوستان و آشنایان برای شناسایی انجل‌ها
  • برقراری ارتباط با شبکه‌ فرشتگان NACO یا شبکه بین‌المللی فرشتگان سرمایه‌گذار کانادا (CIAI)

سرمایه‌گذاران فرشته عمدتاً در کسب‌وکارهایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که نه‌تنها دارای ایده عالی، بلکه دارای تیم خوب و سابقه مناسبی برای اجرای این ایده‌ها نیز هستند. به همین دلیل، از استارتاپ‌ها انتظار می‌رود که با آمادگی کامل در جلسات ملاقات با سرمایه‌گذاران فرشته حاضر شوند. 

آمادگی برای ملاقات با سرمایه گذار فرشته 
معرفی یا ارائه آسانسوری (Elevator Pitch)ارائه توصیف ۶۰ ثانیه‌ای از وضعیت استارتاپ که باعث جلب توجه و نظر سرمایه‌گذار شود
پیچ دک (Pitch Deck)بیان داستانی الهام‌بخش و هیجان‌انگیز با تمرکز بر پتانسیل رشد بنیان‌گذاران مشتاق کسب‌وکار
پیش‌بینی مالی (Financial Projections)وصورت‌های مالی (Financial Statement)ارائه فایل پیش‌بینی مالی معمولاً در بازه ۵ ساله به تفکیک هر سال
پروتوتایپ (Prototype)ارائه نمونه اولیه (نمونه آزمایشی از محصولی نهایی)

۲. تامین مالی بذری (Seed Funding)

تامین مالی یا سرمایه گذاری بذری، اولین مرحله رسمی تامین مالی است که سرمایه‌گذاران در ازای مالکیت سهام در استارتاپ‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند. وجوه دریافت شده در این استیج، از چند هزار تا چند میلیون دلار متغیر است.

سرمایه در مرحله کشت ایده، هزینه‌های مختلفی را پوشش می‌دهد، از جمله:

  • استخدام کارمندان جدید
  • راه‌اندازی محصول (Product Launch)
  • بازاریابی محصول (Product Marketing)
  • انجام تحقیقات بازار برای بررسی تناسب محصول با بازار (Product-Market Fit)

امکان تامین بودجه بذر از راه‌های مختلفی به شرح زیر وجود دارد:

  • سرمایه‌گذاران فرشته 
  • انکوباتورها (Incubators)
  • شتاب‌دهنده‌ها (Accelerators)
  • سرمایه‌گذاران خطرپذیر (Venture Capital)

برای آشنایی با انواع سرمایه گذاران استارتاپی، مقاله “7 روش تامین مالی و جذب سرمایه برای استارت آپ‌ها در کانادا” را بخوانید.

انکوباتور مرحله Seed در کانادا

بنیان‌گذارانی که ایده اولیه را دارند اما هنوز به محصول یا خدمات قابل اجرا نرسیده‌اند، می‌توانند به یک انکوباتور در کانادا ملحق شوند. این مراکز رشد، خدماتی نظیر فضای کار، دسترسی به سرمایه‌گذاران، شبکه ارتباطی و دوره‌های آموزش را برای موفقیت استارتاپ‌ها فراهم می‌کنند. در جدول زیر، ۵ انکوباتور معتبر در کانادا که به کسب‌وکارهای نوپا کمک می‌کنند، معرفی شده است.

نام انکوباتوربازه زمانی همراهی با استارتاپشهر / منطقهنیاز به داشتن ایدهمناسب برای
Small Economy Works۳ ماهنوناووت، یوکان، مناطق شمال غربیخیرکارآفرینان مشتاق بدون ایده
Radius SFU۲ تا ۶ ماهونکووربلهاجرای ایده توسط تیمی از کارآفرینان مشتاق
York Entrepreneurship Development Institute۴ ماهتورنتو، انتاریوبلهکارآفرینان مشتاق با ایده به دنبال بنیان‌گذار
Velocity Incubator۱ تا ۳ سالواترلوبلهشروع اولیه با تیمی از کارآفرینان مشتاق
Zen Launchpad۳ ماهونکوورخیرکارآفرینان مشتاق از سراسر جهان

شتابدهنده مرحله Seed در کانادا

شتابدهنده (Accelerator)، همان‌طور که از نام آن پیداست، یک برنامه مبتنی‌بر مربیگری است که با هدف تسریع رشد استارتاپ‌ها فعالیت می‌کند. امضای قرارداد با شتاب دهنده کسب‌وکار، معمولاً منجر به دریافت ۵ تا ۱۰ درصد از سهام استارت آپ در ازای آموزش و مقدار کمی سرمایه می‌شود. در جدول زیر ۵ شتابدهنده معتبر برای شتابدهی استارتاپ‌ها در کانادا معرفی شده‌اند.

نام شتابدهندهبازه زمانی همراهی با استارتاپشهر / منطقهمرحله شتابدهی حوزه
FounderFuel۳ الی ۴ ماهمونترالSeed Early Stageفناوری / هوش مصنوعی (AI)
Techstars۱۳ هفتهتورنتوSeed Early Stageتکنولوژی
Google for Startups Canada۶ ماهکیچنرواترلوSeed Early Stageتکنولوژی
100+ Accelerator۲۴ هفتهتورنتوبدون محدودیتاقتصاد دورانی، مفهوم پایایی، مدیریت و محافظت از آب، کشاورزی هوشمند
PlugAndPlay۳ ماهتورنتوSeed Early Stageنوآوری در سفر و هتلداری

سرمایه گذاران خطرپذیر Seed Stage در کانادا

جذب سرمایه از سرمایه گذاران خطرپذیر (Venture Capitals) یا به اختصار VC، شکلی از تامین مالی است که در آن، سرمایه مورد نیاز در ازای دریافت سهام توسط سرمایه‌گذاران پرداخت می‌شود. علاوه‌بر تامین نقدینگی، این نوع سرمایه‌گذاری به استارتاپ‌ها و شرکت‌های جوان فرصت استفاده از حمایت و مشاوره سرمایه‌گذاران خطرپذیر را نیز می‌دهد.

هنگام راه‌اندازی استارت آپ در کانادا، دسترسی به سرمایه اهمیت زیادی دارد؛ زیرا هر چه سرمایه بیشتری در دسترس باشد، اجرای پروژه آسان‌تر خواهد بود. پیدا کردن شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر مناسب ممکن است چالش‌برانگیز باشد. در جدول زیر تعدادی از مهم‌ترین سرمایه‌گذاران مرحله Seed در کانادا را معرفی کرده ایم:

سرمایه‌گذاران خطرپذیرشهر / منطقهمحدوده سرمایه‌گذاریاستیج سرمایه‌گذاریحوزه فعالیت
BDC Venture Capitalمونترال نامشخصSeed, Series Aفناوری ژرف، فناوری پاک، بهداشت
Diagram Venturesمونترال، کبک۳ تا ۵ میلیون دلارSeed, Series A Series Bخدمات مالی، بیمه، نرم‌افزار، مراقبت‌های بهداشتی، ارزهای دیجیتال
BrightSpark VenturesمونترالنامشخصSeedنرم‌افزار، موبایل، اینترنت
OMERS Venturesتورنتو، ونکوورنامشخصSeedنرم‌افزار، موبایل، اینترنت
Chrysalix Venture Capitalونکوور۲ تا ۱۵ میلیون دلارSeed, Series Aصنعت، حمل‌ونقل

۳. سرمایه‌ گذاری سری A 

جذب سرمایه سری A یا Series A Funding، آغاز اولین دوره سرمایه‌گذاری خطرپذیر است که سرمایه مورد نیاز، در ازای ارائه سهام دریافت می‌شود.

با عبور استارتاپ از مرحله Seed و کسب کشش (Traction) بر اساس تعداد کاربر، درآمد و یا هر شاخص کلیدی عملکرد (KPI) دیگری، کسب‌وکار آماده دریافت بودجه سری A، برای بهبود و رشد مقیاس‌پذیر کسب‌وکار است. در این مرحله، انتظار می‌رود که استارتاپ‌ها برنامه‌ای جامع برای توسعه مدل کسب‌وکار (Business Model) و افزایش درآمد خود، داشته باشند. 

شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر برای Series A در کانادا

سرمایه‌گذاران خطرپذیرشهر / منطقهمحدوده سرمایه‌گذاریاستیج سرمایه‌گذاریحوزه فعالیت
Georgianتورنتونامشخص A, A+نرم‌افزار
Versant Venturesونکوورنامشخص A, A+بهداشت و درمان
District Ventures Capitalآلبرتا۲ تا ۱۰ میلیون دلارSeries Aموادغذایی، سلامت و تندرستی
Valitas CapitalانتاریونامشخصSeries A, Series B, Series C+حوزه فین‌تک، سلامت، ICT‌
Cycle Capitalآلبرتا، بریتیش کلمبیا، مانیتوبا، مناطق شمال غربنامشخص Series Aفناوری‌های پاک و پروژه‌های مرتبط با انرژی‌های تجدیدپذیر

۴. سرمایه گذاری سری B

تامین سرمایه سری B یا Series B Funding، به‌منظور حمایت از استارتاپ‌های تثبیت‌یافته با پایگاه کاربری و درآمد قابل‌توجه طراحی شده است. معمولاً انتظار می‌رود که اکثر بودجه‌های سری A، بین ۱۲ تا ۱۸ ماه، دوام داشته باشند و پس از آن، اگر استارتاپ همچنان به منابع مالی برای تسلط بر بازار احتیاج داشت، جذب سرمایه سری B انجام می‌شود.

بودجه سری B به‌شدت متغیر است و برای اسکیل‌آپ (Scale Up) استارت آپ یا افزایش سهم بازار کاربرد دارد.

شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر برای Series B در کانادا

سرمایه‌گذاران خطرپذیرشهر / منطقهمحدوده سرمایه‌گذاریاستیج سرمایه‌گذاریحوزه فعالیت
RHI Groupانتاریوبیش از ۵۰ میلیون دلارSeries Bمشاغل مرتبط با تکنولوژی
Lumira Venturesانتاریو۱۰ تا ۵۰ میلیون دلارSeries Bبیوتکنولوژی، بهداشت و درمان
Tribune Capitalساسکاچوانمشخص نشدهSeries Bهوش مصنوعی، فناوری اطلاعات و ارتباطات(ICT)
Anges Québec Capitalکبکمشخص نشدهSeries Bفین‌تک، فناوری اطلاعات و ارتباطات
Agentis Capital Ltdبریتیش کلمبیا، انتاریوSeed, Series A, Series B, Series C+Seed, Series A, Series B, Series C+فین‌تک، ICT

۵. سرمایه گذاری سری C

تامین سرمایه سری C تنها به استارتاپ‌های موفقی تعلق می‌گیرد که این وجوه را در مسیر رشد خود برای گسترش فعالیت‌های بازار یا ادغام و تملیک استارتاپ (Mergers and Acquisitions) به اختصار M&A، احتیاج دارند. بودجه سری C، به‌عنوان آخرین مرحله رسمی در فرآیند جذب سرمایه، معمولاً پیش از عرضه اولیه سهام (Initial Public Offering) یا به اختصار IPO، به کار می‌رود.

شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر برای Series C در کانادا

سرمایه‌گذاران خطرپذیرشهر / منطقهمحدوده سرمایه‌گذاریاستیج سرمایه‌گذاریحوزه فعالیت
Vistara Growthبریتیش کلمبیا، انتاریو۵ تا ۱۰ میلیون دلارSeries A, Series B, Series C+فین‌تک، AI، مراقبت‌های بهداشتی، ICT (فناوری اطلاعات و ارتباطات)
First Ascent VenturesانتاریونامشخصSeries A, Series B, Series C+هوش مصنوعی، فناوری اطلاعات و ارتباطات
RecapHealth Venturesبریتیش کلمبیانامشخصSeed, Series A, Series B, Series C+حوزه آب و کشاورزی، بهداشت و درمان، فناوری پاک
Senvest CapitalکبکنامشخصSeries A, Series B, Series C+
Thomvest Seed Capital IncانتاریونامشخصSeed, Series A, Series B, Series C+مصرف‌کننده، فین‌تک

۶. سرمایه گذاری سری D و فراتر از آن

استارتاپ‌ها معمولاً به دو دلیل بعد از سری C، اقدام به جذب سرمایه می‌کنند:

  1.  ممکن است فرصت‌های جدیدی به وجود بیاید که شرکت را ملزم می‌کند قبل از عرضه اولیه (IPO) در رابطه با آن‌ها اقداماتی انجام دهند.
  2. کسب‌وکار نتواند اهداف تعیین شده برای سری C را تکمیل کند و در دوره D یا فراتر از آن به جذب سرمایه برای رسیدگی به این مشکلات می‌پردازد.

به‌طورکلی هیچ محدودیتی در رابطه با دوره‌های تامین سرمایه استارتاپ‌ها وجود ندارد و شرکت‌ها می‌توانند حتی تا ۱۰ راند جذب سرمایه نیز داشته باشند.

آیا استارتاپ‌ها می‌توانند بدون بودجه دوام بیاورند؟

از نظر فنی، استارتاپ‌ها می‌توانند بدون تامین مالی دوام بیاورند و حتی رشد کنند. با این حال، برای هر بنیان‌گذاری که به‌دنبال رشد قابل‌توجه است، سرعت اهمیت دارد؛ دسترسی به سرمایه برای جذب بهترین استعدادها، همخوانی یا تناسب محصول با بازار و تبدیل MVP به چیزی که بتواند مشتریان را جذب کند، ضروری است.

چشم‌اندازهای سرمایه‌گذاری استارتاپی در کانادا، فرصت‌های متنوعی را برای کارآفرینان با ایده‌های نوآورانه در اختیار بنیان‌گذاران قرار می‌دهد. دولت کانادا امکانات مالی و اعطایی بسیاری را از طریق سازمان‌های مختلف برای کمک به کارآفرینان در بخش‌های مختلف برای راه‌اندازی و موفقیت کسب‌وکار در نظر گرفته است. همچنین، برنامه‌های خصوصی متنوعی وجود دارد که می‌توانند به موفقیت و رشد کسب‌وکار کمک کنند.

با این حال، جمع‌آوری مدارک لازم و اثبات ارزش استارتاپ کار دشواری است؛ بنابراین، اگر در هر مرحله از جذب سرمایه برای کسب‌وکار خود نیاز به راهنمایی وکلای با تجربه دارید، کافیست فرم مشاوره گروه حقوقی تجاری شکریان را تکمیل نمایید تا کارشناسان ما در اسرع وقت با شما تماس بگیرند.