ویزای تحصیلی کانادا

کانادا امروزه با استقبال از بیش از 700 هزار دانشجوی خارجی در هر سال یکی از محبوب ترین مقاصد دنیا برای تحصیل است. علاوه بر امنیت، مهاجر پذیری، و کیفیت زندگی یکی از بزرگترین دلایل محبوبیت کانادا بین دانش آموزان و دانشجوهای خارجی کیفیت موسسات آموزشی کانادا در تمامی سطوح می باشد، به همین دلیل است که گرفتن ویزای تحصیلی کانادا در بین دانشجویان محبوبیت زیادی دارد.

شما برای دریافت ویزای تحصیلی کانادا می بایست از یکی از موسسات تعیین شده آموزشی (Designated Learning Institution) پذیرش گرفته و سپس نشان دهید که شرایط لازم برای دریافت ویزای تحصیلی کانادا را دارید. این شرایط عبارتند از: توانایی مالی کافی برای تحصیل و گذران زندگی در کانادا، عدم سو پیشینه و سلامتی. علاوه بر داشتن این شرایط شما می بایست به اداره مهاجرت ثابت کنید که پس از اتمام تحصیلات خود به کشورتان باز خواهید گشت. (در ادامه همین مطلب به این شرایط به طور مفصل خواهیم پرداخت).

دارندگان ویزای تحصیلی کانادا می توانند بسته به شرایطی پس از اتمام تحصیلات خود، برای دریافت ویزای کار Post-Graduation Work Permit یا به اختصار PGWP اقدام نمایند. این یک ویزای کار باز است که به متقاضی اجازه می دهد برای هر کارفرمایی مشغول به کار شود. مدت زمان اعتبار این ویزا بسته به شرایط متقاضی از 8 ماه تا 3 سال متغیر می باشد.

چرا ویزای تحصیلی کانادا محبوب است؟

در دوره‌های مختلف تاریخی همواره مکان‌هایی بوده‌اند که بیشتر علاقه‌مندان علم و دانش را در خود جمع می‌کرده‌اند. این مراکز علمی که در دوره‌های مختلف شهرت جهانی داشته‌اند همواره بار علمی زمانه خود را به دوش کشیده‌ و علاقه‌مندان را از سراسر جهان به سوی خود جذب می‌کرده‌‌اند. آکادمی‌های آتن در یونان باستان، دانشگاه جُندی‌شاپور در زمان ساسانیان و مدارس نظامیه در دوره سلجوقیان همگی از این دست از دانشگاه‌ها بوده‌اند.

در دوران مدرن و به خصوص پس از انقلاب صنعتی این مراکز علمی به غرب جهان منتقل شده‌اند. در حال حاضر بیشینه دانشگاه‌‌های معتبر در کشور‌های اروپایی و آمریکای شمالی قرار دارند و هر ساله هزاران دانشجوی مشتاق با اخذ ویزای تحصیلی به این دانشگاه‌ها رفته و به فراگیری فنون و دانش‌های مختلف می‌پردازند.

کانادا نیز به عنوان کشوری توسعه‌یافته میزبان دانشگاه‌های معتبر جهانی است که هر ساله دانشجویان خارجی زیادی از کشورهای مختلف را به خود جذب می‌کند.

اگر در زمره کسانی هستید که به علم و دانش علاقه‌مند هستند، کانادا مقصد خوبی برای شماست. این کشور هر ساله هزاران دانشجو در حوزه‌های مختلف علم و فن‌آوری را در دانشگاه‌های خود جای می‌دهد. به عنوان نمونه، دانشگاه تورنتو که رتبه 1 را در میان دانشگاه‌های کانادا دارد، درسال 2022 میزبان بیش از 60 هزار دانشجو در رشته‌های مختلف بوده است. البته این دانشگاه گران‌ترین دانشگاه این کشور برای تحصیل نیز هست.

مزایای ویزای تحصیلی کانادا

بهره‌مندی از دانش روز

درست است که اشتیاق به دانش چندان به مرزهای جغرافیایی وابسته نیست اما کیست که به اهمیت تحصیل در دانشگاهی معتبر با استادانی تراز اول و در کشوری که شایستگی علمی در آن حرف اول را می‌زند آگاه نباشد.

این حقیقتی است که همه پژوهشگران در حوزه‌های مختلف علمی به آن اذعان دارند. هر چند که نظام جهانی دستخوش تغییر شده است و شاید حتی جهان غرب نیز همان جهان شایسته‌سالار اواسط قرن بیست نباشد؛ شاید تکنولوژی پیشرفته امروز جایگزین قوه فکری انسان در بسیاری از حوزه‌ها شده باشد؛ اما هنوز هم در بسیاری از حوزه‌ها تفکر انسان حرف اول را می‌زند و تحصیل در این حوزه‌‌ها در یک کشور توسعه‌یافته مزیتی بزرگ است.

امکان تحصیل در رشته‌هایی که  در بسیاری از کشورها امکان‌ناپذیر است

بسیاری از رشته‌های دانشگاهی ارتباط مستقیم با صنعت‌های ویژه‌ دارند، صنعت‌هایی که شاید تکنولوژی آن در بسیاری از کشورها وجود نداشته باشد. تحصیل در این رشته‌ها بهتر است در کشوری انجام شود که دارای آن صنعت است؛ در این صورت هم فرایند تحصیل تسهیل می‌شود و هم امکان پیدا کردن کار در آن کشورها هموارتر است.

حوز‌ه‌های دیگری از دانش نیز هستند که تحصیل در آن‌ها نیازمند تکنولوژی‌های پیشرفته است؛ تکنولوژ‌هایی که شاید امکان دسترسی به آن‌ها در بسیاری از کشورها میسر نیست. برخی از رشته‌های آزمایشگاهی از این دسته هستند که امکانات آزمایشگاهی آنها در بسیاری از نقاط دنیا وجود ندارد.

موقعیت‌های شغلی بیشتر و بهتر

یکی از دغدغه‌های دانشجویان آینده کاری آن‌هاست. بازار کار کانادا بازاری پویا و در حال رشد است. آمارها نشان می‌دهد که این بازار در حال حاضر نیازمند بیش از  250‌هزار نیروی کار در بخش‌های مختلف است که بسیاری از آن‌ها را باید افراد متخصص پر کنند. تحصیل در رشته‌ای مرتبط می‌تواند آینده کاری شما را تضمین کند. علاوه بر این، بسیاری از دانشگاه‌ها در این کشور دارای دفتر کاریابی (Career Office) هستند که به دانشجویان در پیدا کردن شغل کمک می‌کنند. همچنین، پیدا کردن شغل مناسب راه شما را در رسیدن به اقامت دائم هموار خواهد کرد که مزیت دیگر تحصیل در کشور کانادا و گرفتن ویزای تحصیلی کانادا است.

رسیدن به اقامت دائم از طریق تحصیل

با وجود اینکه هدف اولیه برای تحصیل در کشوری دیگر فراگیری دانش است، و با اینکه یکی از ملزومات گرفتن اجازه تحصیل در کانادا (Study Permit) دادن ضمانت برای بازگشت به کشور مبدا است، بسیاری از دانشجویان نگاهی بلندمدت به تحصیل دارند و تحصیل را راهی به سوی رسیدن به اقامت دائم می‌بینند، که از بسیاری جهات منطقی است اما باید بدانید که تحصیل در کانادا به خودی خود منجر به دریافت اقامت دائم نمی شود. پس اگر قصد نهایی شما اقامت دائم در کاناداست می بایست از همان ابتدا برنامه ریزی درستی داشته باشید.

یکی از روش‌ها برای رسیدن به اقامت دائم استفاده از «پیشنهاد استانی» (Provincial Nominee Program) است؛ در این روش اگر از یکی از استان‌ها پیشنهاد کاری داشته باشید، می‌توانید برای اقامت دائم اقدام کنید. موفقیت شما در این برنامه مستلزم برنامه ریزی از قبل تعیین شده است و برای استفاده از این روش بهتر است دانشجوی کوشایی باشید تا بتوانید از طرف یکی از استان‌ها کاندید شوید.

برای مثال، شما می توانید با دریافت PhD در استان انتاریو درخواست اقامت دائم نمایید و یا با دریافت فوق لیسانس در برخی رشته های محدود در استان بیریتیش کلمبیا برای اقامت دائم اقدام کنید. توجه داشته باشید که هر استانی دارای برنامه متفاوتی است که می تواند در هر زمانی بدون اطلاع قبلی تغییر کند.

یکی دیگر از مسیر های دریافت اقامت دائم استفاده از برنامه های فدرال مثل Express Entry است که در آن با سابقه کار کانادایی می توانید امتیاز خود را ارتقا داده و به حد نصاب نزدیک شوید.

در این صورت و با داشتن تجربه کاری مناسب در حین تحصیل و پس از آن، این دانشجویان می‌توانند پس از تحصیل خود و با استفاده از برنامه ورود سریع (Express Entry) راه خود را به سوی اقامت دائم هموار کنند. شما می‌توانید از طریق ماشین حساب اکسپرس‌انتری ما امتیاز اکسپرس انتری خود را محاسبه کنید.

در این مسیر، بسیاری از دانشجویان با استفاده از برنامه تجربه کار در کانادا (CEC: Canadian Experience Class) که زیرشاخه برنامه Express Entry است و با داشتن دست کم یک سال تجربه کار در کانادا به اقامت دائم می‌رسند.

پس مهم است که رشته تحصیلی خود را منطبق با پیش بینی های درستی از بازار کار انتخاب نمایید تا شانس خود را برای پیدا کردن کاری که بتواند شما را به اقامت دائم برساند بالاتر ببرید.

انواع ویزای تحصیلی کانادا

ویزای دانش‌آموزی کانادا

یکی از انواع ویزای تحصیلی کانادا ویزای دانش‌آموزی است، این ویزا شامل متقاضیان زیر 18 سالی می‌شود که قصد ادامه تحصیل در یکی از مدارس کانادا دارند. لازم به ذکر است که تمام مدارس این مقاطع تحصیلی مورد تایید اداره مهاجرت هستند و متقاضی نیازی به اطمنیان از معتبر بودن مدرسه تعیین شده ندارد. از طرف دیگر دانش‌آموزان متقاضی نیاز به معرفی قیّم نیز دارند.

ویزای دانشجویی کانادا

یکی دیگر از انواع ویزای تحصیلی کانادا ویزای دانشجویی است، این ویزا مخصوص تمام افراد بالای 18 سالی است که قصد ادامه تحصیل در یکی از مقاطع تحصیلات عالی دارند. یکی از تفاوت‌های این ویزا شرط دریافت پذیرش تنها از موسسه‌های آموزش عالی است که توسط اداره مهاجرت تعیین شده‌اند (DLIs)

مدارک لازم برای ویزای تحصیلی کانادا

1- اخذ پذیرش از دانشگاه یا موسسه تحصیلی (DLI: Designated Learning Institutes)

اولین و مهم‌ترین مرحله از فرایند دریافت ویزای تحصیلی کانادا داشتن پذیرش از دانشگاه یا موسسه‌های آموزشی تعیین شده توسط اداره مهاجرت است. این به این معنی است که تنها پذیرشی به دریافت اجازه تحصیل (Study Permit) منجر می‌شود که پذیرش را از طرف یکی از این موسسه‌های آموزشی دریافت کرده باشد.

این موسسه‌های آموزشی به اختصار DLI نامیده می‌شوند و دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های تحصیلات عالی‌ای هستند که توسط اداره مهاجرت تایید شده‌اند. بنابراین هنگام اقدام برای گرفتن پذیرش از معتبر بودن دانشگاه مطمئن شوید. فهرست این موسسه‌های تایید شده برای اخذ پذیرش را می‌توانید در وبسایت اداره مهاجرت مشاهده کنید.

معتبر بودن موسسه محل تحصیل از آن جهت مهم است که دیده شده افراد غیر مسئول و یا برخی از موسسه‌های مهاجرتی قول گرفتن پذیرش از دانشگاه را به متقاضیان می‌دهند، اما حتی اگر پذیرشی نیز گرفته شود، این پذیرش به اجازه تحصیل منجر نخواهد شد.

2- نشان دادن تمکن مالی ویزای تحصیلی کانادا

بدون شک برای اقدام برای تحصیل در کانادا هزینه‌های دانشگاه را مدنظر قرار داده‌اید؛ اما علاوه بر این همچنین باید توانایی اداره مالی زندگی خود به مدت یک سال در این کشور را به افسر اداره مهاجرت اثبات کنید. بدین منظور باید موجودی حساب کافی برای اثبات توانایی مالی خود را نشان دهید. این مقدار در حال حاضر برای یک نفر حداقل 10 هزار دلار کانادا است که با همراه بودن همسر 4 هزار دلار و برای هر یک از فرزندان 3 هزار دلار دیگر نیز به آن اضافه می‌شود.

البته مقدار پولی که برای اثبات تمکن مالی مور نیاز است بسیار به قدرت پرونده شما و نظر افسر اداره مهاجرت دارد. در صورت لزوم ممکن است افسر پرونده از شما داشتن هزینه بازگشت به کشورتان را نیز طلب کند. حتی احتمال اینکه افسر اداره مهاجرت از شما بخواهد که توانایی مالی خود برای پرداخت شهریه را نیز نشان دهید وجود دارد؛ که در این صورت شما باید مدارکی از قبیل منبع درآمد در کشور مبدأ را نیز در پرونده خود بگنجانید.

3- مدارک مورد نیاز دیگر

علاوه بر مدارک ضروری و بسته به مکانی که از آن برای ویزای تحصیلی کانادا اقدام می‌کنید، ممکن است افسر اداره مهاجرت از شما مدارک دیگری مانند عدم سوء پیشینه و یا گواهی پزشکی بخواهد. البته گواهی عدم سوء پیشینه برای ایرانیان متقاضی ویزای تحصیلی کانادا ضروری نیست؛ این گواهی از دارندگان گذرنامه ایرانی در صورتی خواسته می‌شود که آن‌ها برای اقامت دائم، کار و یا ویزای بلندمدت درخواست داده باشند.

گواهی پزشکی نیز ممکن است بسته به شرایط از طرف افسر پرونده از شما خواسته شود. مثلا اگر در یک سال گذشته و پیش از درخواست اجازه تحصیل در کانادا به کشور دیگری سفر کرده باشید، ارائه گواهی پزشکی از شما خواسته خواهد شد.  نحوه انجام و شرایط انجام آزمایش‌های پزشکی نیز بسته به نوع اقامت شما متفاوت خواهد بود.

4- دادن تعهد به بازگشت به کشور مبدأ

یکی از ضروریات درخواست ویزای تحصیلی کانادا منوط بودن آن به تعهد به بازگشت به کشور مبدأ است. این پیش‌نیاز به دلایلی می‌تواند شرطی مناقشه‌برانگیز باشد، که به آن در ادامه اشاره خواهیم کرد. این شرط در حقیقت به این معنی است که شما تنها برای تحصیل به کانادا می‌روید و پس از آن قصد بازگشت به کشور خود را دارید. چگونگی نشان دادن این تعهد کاملا به قدرت پرونده شما بستگی دارد. مدارک، نوشته‌ها و انگیزه‌نامه شما باید افسر پرونده را قانع کند که شما قصد تحصیل دارید و تنها انگیزه شما فراگیری دانش و تحصیل در دانشگاه مورد نظر است و نه چیز دیگر.

روش دیگر برای اثبات بازگشت خود به کشورتان از طریق وابستگی‌هایی است که در کشور خود دارید (Family Ties). افسر پرونده از طریق وابستگی‌هایی که در کشورتان دارید از بازگشت شما اطمینان حاصل می‌کند. این وابستگی‌ها می‌تواند خانواده، منبع درآمد و شغلتان و یا سرمایه‌گذاریی که در کشور خود انجام داده‌اید باشد.

این پیش‌شرط آنجایی مناقشه‌برانگیز می‌شود که سیاست‌های مهاجرتی دیگر در تناقض با آن قرار می‌گیرند. مثلا بسیاری از دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری در کانادا می‌توانند از اجازه کار تحصیلات تکمیلی (PGWP: Post Graduate Work Permit) بهره‌مند شوند و با این اجازه ویزای کار باز (Open Work Permit) دریافت کنند که در نتیجه آن می‌توانند پس از فارغ‌التحصیلی به مدت دلخواه در کانادا کار کنند.

این تجربه کار در کانادا راه را برای دریافت اقامت دائم هموار می‌کند. بنابراین، شما از طرفی باید اثبات کنید که پس از اتمام تحصیل خود به کشورتان بازمی‌گردید و از طرف دیگر اداره مهاجرت راه شما را برای دریافت اقامت دائم پس از فارغ‌التحصیلی باز می‌گذارد. البته اداره مهاجرت و سیاست‌گذارهای آن بدون شک توجیهی برای این تصمیم‌های متناقض دارند.

شاید یکی از این توجیهات باز گذاشتن دست نهادهای تصمیم‌گیر مختلف در کانادا است تا خود دست به انتخاب کسانی بزنند که صلاحیت ماندن در این کشور را دارند؛ یعنی دانشجو با دادن تعهد به بازگشت دست جامعه کانادا را باز می‌گذارد تا خود دست به انتخاب افرادی بزند که بهتر می‌توانند با آن سازگار شوند.

به هر تقدیر شما به عنوان متقاضی دریافت ویزای تحصیلی کانادا بهتر است انگیزه‌ای قوی برای اثبات علاقه‌تان به تحصیل در کانادا نشان دهید، و این انگیزه را در پرونده خود منعکس کنید. همه چیز بسته به کیفیتی است که با آن پروندتان را تسلیم اداره مهاجرت می‌کنید.

هزینه‌های مربوط به اخذ ویزای تحصیلی کانادا

1- هزینه تحصیل در موسسه آموزشی

این هزینه شامل شهریه و هزینه‌هایی است که باید به دانشگاه محل تحصیل خود بپردازید و بسته به دانشگاه انتخابی متفاوت خواهد بود.

2- اثبات تمکن مالی

دولت کانادا برای اطمینان از اینکه متقاضی در طول اقامت یک ساله خود در این کشور به مشکل مالی برنخواهد خورد از متقاضیان می‌خواهد که تمککن مالی خود را برای این مدت نشان دهند. حداقل هزینه لازم برای اثبات این توانایی مالی به شرح زیر است:

تعداد افراد	حداقل هزینه لازم (به استثناء ایالت کبک)
یک نفر (دانشجو)	10 هزار دلار
داشتن یک همراه	4 هزار دلار
به ازاء هر نفر بیشتر	3 هزار دلار

3- هزینه‌های فرایند اخذ ویزای تحصیلی کانادا

پس از آنکه شرایط ویزای تحصیلی کانادا را بدست آوردید، لازم است تا هزینه های مرتبط با آن را بپردازید. از جمله این هزینه ها می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

الف- هزینه سفارت کانادا

این هزینه برای هر داوطلب 150 دلار است. این مبلغ برای تمدید مدت اقامت تحصیلی در حدود 500 دلار خواهد بود.

ب- هزینه ارائه مشخصات هویتی (Biometrics)

هزینه انجام تست‌های بیومتریک 85 دلار برای هر نفر است، اما از آنجایی که این مراکز در ایران فعالیتی ندارند، باید هزینه سفر به کشورهای اطراف برای دریافت گواهی بیومتریک را نیز در نظر بگیرید.

پ- هزینه معاینات پزشکی

برای دریافت ویزای تحصیلی نیازی به گواهی پزشکی نخواهید داشت اما در شرایطی خاص شاید ارائه این گواهی از شما خواسته شود. مثلا اگر در یک سال منتهی به درخواست از کشور خارج شده باشید، بسته به کشور یا کشورهایی که در یک سال گذشته در آن‌ها حضور داشته‌اید ممکن است نیاز به انجام معاینات پزشکی داشته باشید. هزینه این معاینه‌ها مطابق با همان هزینه‌های درمان و آزمایش‌های پزشکی داخل کشور است. البته در نظر داشته باشید که این معاینات را تنها در مراکز تعیین شده می‌توانید انجام دهید.

مدت زمان صدور ویزای تحصیلی کانادا

زمان این فرایند به عوامل مختلفی مثل کامل بودن پرونده، مشمول نقص نشدن آن و ارائه هم‌زمان گواهی بیومتریکس بستگی دارد، اما در حال حاضر این زمان در حدود 15 هفته یا بیشتر طول می‌کشد.

جواب ویزای تحصیلی کانادا بعد از انگشت نگاری

آمار درخواست‌های ویزای تحصیلی کانادا

در جدول زیر تعداد درخواست‌های مجوزهای تحصیلی  (پذیرفته شده، رد شده و مجموع) و نرخ پذیرش پرونده‌ها توسط IRCC بین 1 ژانویه 2019 تا 31 مارس 2022 را به تفکیک سال مشاهده می‌کنید:

سال	تعداد درخواست‌ها	پرونده‌های پذیرفته شده	پرونده‌های رد شده	نرخ پذیرش پرونده‌ها
2019	422689	252999	169960	۶۰%
2020	217960	110573	107387	۵۱%
2021	550140	328686	221278	۶۰%
ژانویه-مارس 2022	135164	74051	61113	۵۵%

در نمودار زیر نرخ تایید مجوز تحصیل (Study Permits) در کانادا بین سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۲ قابل مشاهده است:

آمار درخواست‌های ویزای تحصیلی کانادا برای ایرانیان

آمار و ارقام چنین نشان می‌دهند که درصد رد شدن پرونده دانشجویان ایرانی متقاضی ویزای تحصیلی کانادا در سال‌های اخیر رو به افزایش است.

در جدول زیر تعداد درخواست‌های مجوزهای تحصیلی (پذیرفته شده، رد شده و مجموع) و نرخ پذیرش پرونده‌ها توسط IRCC بین سال‌های 2019 تا 2021 را به تفکیک سال مشاهده می‌کنید:

سال	تعداد درخواست‌ها	پرونده‌های پذیرفته شده	پرونده‌های رد شده	نرخ پذیرش پرونده‌ها
2019	14146	6177	7969	44%
2020	8204	3774	4430	46%
2021	16465	6429	10036	39%

در نمودار زیر نرخ تایید درخواست‌های مجوز تحصیل (Study Permits) در کانادا بین سال ۲۰۱۹ تا سال ۲۰۲۲ برای ایرانیان قابل مشاهده است:

این روند رو به افزایش رد شدن پرونده‌ها دلایل متعددی دارد که یکی از آن‌ها افزایش تقاضا برای ویزا تحصیلی کانادا در سال‌های گذشته است (به استثناء سال 2020 که به دلیل همه‌گیری کرونا تعداد تقاضاها کاهش یافت)؛ افزایش تقاضاها از یک طرف و کوچک ماندن اداره مهاجرت از طرف دیگر به مرور باعث انباشت پرونده‌ها و رد شدن آن‌ها در بسیاری از برنامه‌های مهاجرتی شده است.

دلیل دیگر این روند کاهشی شاید به کارگیری سامانه چینوک (Chinook) توسط اداره مهاجرت باشد. چینوک ابزاری بر پایۀ نرم‌افزار اکسل (MS Excel) است که برای تسریع در روند بررسی پرونده‌ها توسط ادارۀ مهاجرت در سال 2019 رسما اجرایی شد.

در این ابزار اطلاعات اصلی متقاضی در جدولی به طور فشرده نشان داده می‌شود و به این وسیله بررسی آن را راحت‌تر می‌کند. این فشرده‌سازی از طرفی بررسی پرونده‌ها را تسهیل کرده و از طرف دیگر تلاش متقاضی برای نشان دادن توانایی‌های خود را سخت‌تر کرده است. متقاضی باید به نحوی مدارک خود را ارائه کرده و طوری انگیزۀ خود را در پرونده منعکس کند که در این فشرده‌سازی اطلاعات مهم و حیاتی او از قلم نیافتد.

بنابراین و با توجه به این روند، توصیه به متقاضیان این است که هر چه بیشتر بر روی پرونده خود کار کرده و آن را قوی‌تر کنند. رقابت بسیار تنگاتنگ است و داشتن انگیزه‌نامه قوی و پرونده‌ای کامل به شما در توجیه افسر پرونده برای پذیرش پرونده‌تان کمک زیادی خواهد کرد.